နီယိုေမာ္ဒန္နဲ႕ပတ္သက္ၿပီး လူငယ္ကဗ်ာဆရာတခ်ဳိ႕ဆီက ေမးခြန္းေတြထြက္လာတာႀကံဳရပါတယ္။ နီယိုေမာ္ဒန္ဆိုတာ အနာဂတ္အတြက္ကဗ်ာလား။ နီယိုေမာ္ဒန္ဆိုတာကို စကားလံုးေ၀ါဟာရအေနနဲ႔ပဲ ယူတာဆိုေတာ့ သူတို႔ဆီက နီယိုေမာ္ဒန္နဲ႔မတူဘူး လား။ ျမန္မာနီယိုေမာ္ဒန္ဆိုတာကေရာ ဘယ္လိုကဗ်ာအမ်ဳိးအစားေတြလဲ။ နီယိုေမာ္ဒန္ကဗ်ာရဲ႕သြင္ျပင္လကၡ ဏာေတြက ဘာေတြလဲ။ နီယိုေမာ္ဒန္မွာ Ideology ကအရင္လား၊ Artifacts ကအရင္ျဖစ္တာလား၊ ျမန္မာနီယိုေမာ္ဒန္ကဗ်ာဆိုတာကေ ရာရွိေနလို႔လား။ တကယ္ လို႔ရွိေနၿပီဆိုရင္ အဲဒီကဗ်ာေတြကိုေဖာ္ထုတ္ေ၀ဖန္သံု းသပ္ျပသလို ေနာက္ခံသေဘာတရားေရးရာ၊ ကဗ်ာအယူအဆေတြကိုပါ တည္ေဆာက္ျပရင္ ပိုအက်ဳိးရွိမယ္။
ဒါေတြက ျမန္မာကဗ်ာယဥ္ေက်းမႈအသစ္ ေျပာင္းလဲျဖစ္ထြန္းဖို႔အတြက္ ေမးသင့္ေမးထိုက္တဲ့ေမးခြန္းေတြ ပါပဲ။ တခ်ဳိ႕ ၀ါရင့္ကဗ်ာ ဆရာေတြကေတာ့ ေဆာင္းပါးေတြေရးမေနပါနဲ႔ကြာ၊ အလုပ္႐ႈပ္ပါတယ္၊ ကဗ်ာပဲေရးစမ္းပါတဲ့။ ကိုယ္ယံုၾကည္ရာလမ္းကို ေလွ်ာက္ေနၾက တဲ့လူေတြပဲေလ။ ကိုယ့္ေ႐ြးခ်ယ္ခြင့္နဲ႔ကိုယ္မဟု တ္လား။ အမွားအမွန္ကိစၥေတြက သိပ္ေတာ့အေရးမႀကီးလွဘူး။
နီယိုေမာ္ဒန္ကို စိတ္၀င္စားယူတခ်ဳိ႕ရဲ႕ ေမးခြန္းေတြကမ်ားပါတယ္။ ဒီလိုပဲအေရးအသားအသစ္ေတြစမ္းသပ္ တည္ေဆာက္ရင္းနဲ႔၊ ကဗ်ာသေဘာတရားေတြစဥ္းစားဆင္ျခင္ ရင္းနဲ႔၊ သေဘာထားအျမင္ေတြေဆြးေႏြးျငင္းခံ ုၾကရင္းနဲ႔ ကဗ်ာသစ္ယဥ္ေက်းမႈကိုတျဖည္းျဖည္း တည္ေဆာက္သြားၾကရမွာပါ။ ေခတ္ေပၚကဗ်ာကေန နီယိုေမာ္ဒန္ဆီအေ႐ြ႕မွာ အယူအဆ/အေရးအသားေတြဟာ အယူ၀ါဒတစ္ခုအျဖစ္ မတည္ရွိ၊ ၿပီးျပည့္စံုမႈမရွိေသးဘဲ အခုမွစတင္၊ သေႏၶတည္၊ ႀကီးျပင္းဖို႔ဟန္ျပင္ဆဲအေျခအေ နမွာပဲ ရွိေသးတယ္ဆိုတာေတာ့နားလည္ေပး ထားၾကဖို႔လိုပါတယ္။
နီယိုေမာ္ဒန္မိတ္ဆက္အျဖစ္ ရုပ္ရွင္ေတးကဗ်ာမွာ ေဆာင္းပါးတစ္ပုဒ္ေရးခဲ့ဖူးပါတယ္ ။ သေဘာထားတိုက္ဆိုင္မႈ၊ အျမင္ကဲြလြဲမႈ ဆိုတာကေတာ့ အေထြအထူးေျပာေနစရာမလိုေတာ့တဲ့ အေတြးအေခၚလြတ္လပ္ခြင့္ကိစၥပါပဲ။ အခုဆက္လက္ၿပီး နီယိုေမာ္ဒန္ရဲ႕သြင္ျပင္ လကၡဏာတစ္ခ်ဳိ႕ကိုေဆြးေႏြးတင္ျ ပလိုပါတယ္။ ဒီလကၡဏာေတြကို အခုေနာက္ပိုင္းေရးဟန္ေျပာင္းလဲ လာတဲ့ကဗ်ာဆရာတခ်ဳိ႕ရဲ႕ကဗ်ာ အေရးအသားေတြအေပၚ ေလ့လာမႈနဲ႔ကၽြန္ေတာ့္စိတ္ကူးအခ် က္အလက္ေတြေပါင္းစပ္ၿပီး တည္ေဆာက္ထားတာျဖစ္ပါတယ္။
အႏုပညာေတြနဲ႔ပတ္သက္ရင္ ႀကြင္းမဲ့ခိုင္မာၿပီး ျပည့္စံုတဲ့ပကတိအမွန္အမွားဆိုတာ ေတြမရွိပါဘူး။ တကယ္လို႔ရွိတယ္လို႔တစ္ဦး တစ္ေယာက္ကအျမင္က်ဥ္းက်ဥ္းနဲ႔ေျ ပာလာရင္လည္း အဲဒီအမွန္အမွားကိစၥေတြကိုကၽြန္ေ တာ္တို႔စိတ္မ၀င္စားပါဘူး။ လူ႔ဘ၀မွာ ကိုယ္ ယံုၾကည္ရာ ကိုယ္လုပ္ဖို႔၊ ကိုယ္တည္ေဆာက္ခ်င္ရာတည္ေဆာက္ဖို ႔အတြက္ ကၽြန္ေတာ္တို႔ကဗ်ာဆရာဘ၀ကိုေရြး ခ်ယ္ထားၾကတာပါ။ အယူအဆမွန္သည္ျဖစ္ေစ၊ မွားသည္ျဖစ္ေစ ကိုယ္ယံုၾကည္ရာကိုင္စဲြ၊ လုပ္ခဲ့တယ္လို႔တာ၀န္ယူပါတယ္။
(၁) ေခတ္ကိုကိုယ္စားျပဳျခင္း/ေခတ္ရဲ ႕ပံုရိပ္ထင္စပ္ျခင္း
ဒီအခ်က္ဟာ ေခတ္ေပၚကဗ်ာေရေသာက္ျမစ္ကေန ဆင္းသက္လာတဲ့လကၡဏာတစ္ရပ္ျဖစ္ပါ တယ္။ ေခတ္ေပၚကဗ်ာေခတ္ဦး ပိုင္းမွာ ကၽြန္ေတာ္တို႔ေရွ႕ကကဗ်ာဆရာေတြက ေခတ္ေပၚအာရံုခံစားမႈ/ေခတ္ေပၚအာ ရံဳခံစားပံု/ေခတ္ၿပိဳင္အေၾကာင္း အျခင္းအရာဆိုတဲ့ စကားရပ္ေတြ၊ အဓိပၸါယ္ေတြကို ကိုယ္တြယ္သံုးစဲြခဲ့ၾကတယ္။ ေခတ္ၿပိဳင္လူမႈအေၾကာင္းျခင္းရာေ တြကို မ်က္ျခည္မျပတ္ဘူးဆိုရင္၊ ေခတ္ ေပၚကဗ်ာနဲ႔မေ၀းဘူးဆိုရင္ အားလံုးနားလည္ရွင္းလင္းၿပီးသား အေၾကာင္းအရာပါ။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ျဖတ္သန္းေနရတဲ့ေ ခတ္ရဲ႕အရိပ္အေရာင္/ ၾသဇာလႊမ္းမိုးမႈ/ရိုက္ခတ္မႈေတြ မပါဘူးဆိုရင္ အဲဒီလိုကဗ်ာအေရးအသားေတြကို ဘာလုပ္မွာလဲ။ ေခတ္ၿပိဳင္ထဲကပုဂၢလိကလူသား/လူသာ း အစုအေ၀းရဲ႕အာရံုခံစားမႈ၊ သေဘာထားအျမင္ေတြကို မ်က္ကြယ္ျပဳထားတဲ့အေရးအသားေတြဆိ ုရင္ အမႈိက္ပံုမွာစြန္႔ပစ္ၿပီးေရႏုတ္ ေျမာင္း ထဲ ပစ္ခ်လိုက္ဖို႔ပဲရွိပါတယ္။
(၂) ကဗ်ာဆရာရဲ႕ခံစားမႈ/ဘ၀အျမင္ကိုအေ ျခခံျခင္း/ဘာသာစကားကိုမီဒီယမ္အျ ဖစ္သာအသံုးျပဳျခင္း
နီယိုေမာ္ဒန္ဟာ ကဗ်ာဆရာရဲ႕အာရံုခံစားမႈနဲ႔ ဘ၀အျမင္ေတြကို အေျခခံသေႏၶသားအျဖစ္ ေသြးသားဖဲြ႕စည္းၿပီးမွ “ကဗ်ာ”ဆိုတဲ့ အႏုပညာလက္ရာပစၥည္းကို ေရးသားဖန္တီးပါတယ္။ နီယိုေမာ္ဒန္ဟာ လူသားရဲ႕အာရံုခံစားမႈကိုအေလးထား ၿပီး ဘာသာစကားကို အႏု ပညာဖန္တီးရာမွာ မီဒီယမ္/ၾကားခံပစၥည္းအျဖစ္သာသံု းစဲြတယ္။ ဒါဟာ ကဗ်ာအႏုပညာမွာ Foreground နဲ႕ Background ကိုခဲြျခားထား ျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ တခ်ဳိ႕သူေတြအေနနဲ႔ အေရးႀကီးတဲ့အရာကို ေနာက္မွာထားၿပီး ဘာမွအေရးမပါတဲ့သက္မဲ့သေကၤတအေဆာ က္အအံုေတြ ကို ေရွ႕တန္းတင္ေနရင္ ပညာတတ္တလြဲဆံပင္ေကာင္းသလိုအျဖစ္ မ်ဳိးဆိုက္ေနပါလိမ့္မယ္။
(၃) လူသားရဲ႕ကိုယ္ရည္ကိုယ္ေသြးေပၚလြ င္ျခင္း/လူရဲ႕ပုဂၢလိကသေဘာကိုျ ပန္လည္ေဖာ္ထုတ္ျခင္း
သိပၸံပညာ၊ ေစ်းကြက္စီးပြားေရး၊ ဒစ္ဂ်စ္တယ္နည္းပညာ၊ ေနာက္ဆံုးေပၚဇိမ္ခံကား၊ အၾကမ္းဖက္စစ္ပဲြ၊ လူသံုးကုန္ပစၥည္းအသစ္ အဆန္းမ်ားစတဲ့ ရုပ္ပိုင္ဆိုင္ရာယဥ္ေက်းမႈေတြ တိုးတက္ထြန္းကားလာတာနဲ႕အၿပိဳင္ လူသားရဲ႕စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာတန္ဖိ ုးေတြ ယုတ္ေလ်ာ့ က်ဆင္းလာေနပါတယ္။ ရုပ္၀တၱဳယဥ္ေက်းမႈနဲ႔လူဦးေရေပါ က္ကဲြႏႈန္းေအာက္မွာ လူသားရဲ႕တစ္သီးပုဂၢလအခန္းက႑ဟာ မွိန္ေဖ်ာ့လာၿပီး လူအုပ္ႀကီးထဲမွာ ေရာေႏွာေပ်ာက္ကြယ္ေနတဲ့အျဖစ္ကို အထိတ္တလန္႔ျမင္ေတြ႕ေနရပါတယ္။ ပို႔စ္ေမာ္ဒန္ေခတ္ႀကီးထဲမွာ ရုပ္၀တၳဳေတြရဲ႕ လႊမ္းမိုးမႈေၾကာင့္ပင္ကိုတန္ဖို းေတြေပ်ာက္ဆံုးေ၀၀ါးေနတဲ့လူသား ရဲ႕ပုဂၢလိကသေဘာကိုျပန္လည္ေဖာ္ထု တ္ဖို႔ နီယိုေမာ္ဒန္ကအေလးထား ပါတယ္။ အဲဒီလိုနဲ႔ နီယိုေမာ္ဒန္မွာလူသားရဲ႕ပုဂၢလိ ကကိုယ္ရည္ကိုယ္ေသြးေပၚလြင္ထင္ရွ ားလာပါတယ္။
(၄) ေခတ္ၿပိဳင္ထဲက Modern & Postmodern sensibility ေပၚလြင္ထင္ရွားျခင္း
ေခတ္ၿပိဳင္ထဲက လူမႈျဖစ္ရပ္ေတြကို အေၾကာင္းျခင္းရာအျဖစ္ေရြးခ်ယ္ၿ ပီးၿပီဆိုရင္ သူ႔ကိုေဖာ္က်ဴးတင္ျပမယ့္အာရံုခံ စားပံု/ဟန္ပန္ ေတြကို ေခတ္နဲ႔အညီ ေျပာင္းလဲတင္ျပဖို႔လိုအပ္လာပါ တယ္။ စကားလံုး/ဘာသာစကားကို ကဗ်ာဆန္ဆန္၊ လွလွပပ၊ ေဆာ့ကစားတည္ ေဆာက္ရံုနဲ႔ ေခတ္ေပၚ/ေႏွာင္းေခတ္ေပၚအာရံုခံ စားမႈဆီ ဆိုက္ေရာက္ႏိုင္တာမဟုတ္ေသးပါဘူး ။ ဒီေန႔ေခတ္လူသားေတြရဲ႕ခံစားမႈ/အျ မင္ ေတြဟာ ဘယ္လိုရွိသလဲ။ ဥာဏ္ပညာ၊ ေငြေၾကး၊ ခ်စ္ျခင္းေမတၱာ၊ ဖက္ရွင္၊ နည္းပညာေတြအေပၚမွာ လူသားရဲ႕သေဘာထားကဘယ္လို လဲ။ ပို႔စ္ေမာ္ဒန္ေခတ္လူသားရဲ႕အသိအျ မင္၊ သေဘာထားေတြဟာ ဘယ္လိုေျပာင္းလဲေနသလဲ။ ပို႔စ္ေမာ္ဒန္လူသားဟာ ဥာဏ္ပညာကို လက္နက္တစ္ခုအျဖစ္ကိုင္စဲြရင္ကို င္စဲြထားမယ္။ ခ်စ္ျခင္းေမတၱာကို အမႈိက္လို႔ျမင္ရင္ျမင္မယ္။ အမွန္တရားလို႔လူေတြေျပာေနၾကတဲ့ အရာ ကို စက္ဆုပ္ရြံရွာစရာအျဖစ္ျမင္ရင္ လည္းျမင္လိမ့္မယ္။ ဒါဟာ သူ႔ရဲ႕အာရံုခံစားပံုအေျပာင္းအလဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလိုေမာ္ဒန္/ပို႔စ္ေမာ္ဒန္အာရံ ု ခံစားပံုအေျပာင္းအလဲေတြ ဒီေန႔ေခတ္လူငယ္အဖဲြ႕အစည္းထဲမွာ အမ်ားအျပားျဖစ္ပ်က္ေနတာကို ေခတ္ေပၚကဗ်ာသစ္ကေပၚလြင္ေအာင္ ေဖာ္ျပႏိုိင္ဖို႔မလိုဘူးလားလို႔ စဥ္းစားစရာျဖစ္လာပါတယ္။
(၅) လူအုပ္ႀကီးထဲေရာေႏွာေပ်ာက္ဆံုးေ နတဲ့ Identity ကိုရွာေဖြတည္ေဆာက္ျခင္း
ပို႔စ္ေမာ္ဒန္ေခတ္ႀကီးထဲမွာ တစ္သီးပုဂၢလလူသားရဲ႕ Identity ဟာ လူအုပ္ႀကီးထဲေရာေႏွာေပ်ာက္ဆံုးေ နသလို ကိုယ့္ရဲ႕ Identity ကိုတည္ေဆာက္ရတာလည္းခက္ခဲနက္နဲလာ ပါတယ္။ လူတစ္ဦးခ်င္းစီရဲ႕ Identity ဟာ လူအုပ္ႀကီးထဲမထင္မရွား ျဖစ္ရသလို အေတြးအေခၚ၊ အသိပညာအရ Identity ရဲ႕သေဘာလကၡဏာေတြကလည္း အခ်ိန္ကာလပေယာဂနဲ႔အမွ် အတည္မၿငိမ္၊ မေသမခ်ာ၊ အစိုမရ၊ ၿပိဳကဲြေလလြင့္၊ ေပ်ာက္ဆံုးကြယ္လြန္ေနၾကတာကိုေတြ ႕ျမင္လာရတယ္။ ဒီအေျခအေနမွာ ပို႔စ္ေမာ္ဒန္နစ္ေတြက Identity ရဲ႕ မေရရာမႈ/ေရာေထြးေ၀၀ါးေနမႈကို သူ႔သဘာ၀အတိုင္း လက္လြတ္စပယ္ပစ္ပယ္ထားလိုက္ၾကတယ္ ။ နီယိုေမာ္ဒန္ကေတာ့ ဒါဟာ ဘယ္လို ပဲမေသခ်ာ၊ မေရရာ၊ ယိမ္းယိုင္လႈပ္ရွားေနသည္ျဖစ္ေစ၊ လူသားတစ္ေယာက္အေနနဲ႔ျပန္လည္ဆက္ စပ္တည္ေဆာက္ရမယ့္သေဘာေတြ လို႔ မွတ္ယူပါတယ္။ လူအုပ္ႀကီးထဲေရာေႏွာေပ်ာက္ဆံုးေ နတဲ့တစ္သီးပုဂၢလလူသားရဲ႕ Identity သေဘာကို ျပန္လည္ရွာေဖြတည္ေဆာက္ ဖို႔ ႀကိဳးပမ္းပါတယ္။ လူသားရဲ႕တစ္သီးပုဂၢလသေဘာကို ရွာေဖြတည္ေဆာက္တာ၊ အာရံုခံစားမႈ၊ ေလာကအျမင္စတဲ့လူသားဆန္မႈေတြကို ဗဟိုျပဳၿပီး ကဗ်ာေရးသားျခင္းဆိုတာကို အတၱႀကီးမားတယ္/ငါစဲြထားတယ္/သကၠာ ယဒိဌိျဖစ္တယ္/အနတၱကို အတၱလို႔ျမင္တဲ့အျမင္မွား ျဖစ္တယ္ဆိုၿပီး ဘာသာေရးစံႏႈန္းေပတံေတြနဲ႔တိုင္း တာစြပ္စဲြလို႔ေတာ့မရႏိုင္ပါဘူး။ ကဗ်ာဆရာ ကဗ်ာေရးျခင္းဆိုတာ ေလာကသံသရာက လြတ္ေျမာက္ရာအလုပ္ကို က်င့္ႀကံအားထုတ္ေနတာမဟုတ္ဘဲ လူသားဆန္တဲ့ဖန္တီးမႈအႏုပညာယဥ္ေ က်းမႈကိုတည္ေဆာက္ေနတာျဖစ္ လို႔ပါပဲ။
(၆) ေရးဟန္ႏွင့္ တင္ျပပံုေျပာင္းလဲျခင္း
ေမာ္ဒန္ကေန နီယိုေမာ္ဒန္ကိုအေရြ႕မွာ ကဗ်ာဆရာရဲ႕ေရးဟန္နဲ႔တင္ျပပံုအေျ ပာင္းအလဲဟာ အဓိကအေရးႀကီးတဲ့ပံုသ႑ာန္ပိုင္း ဆိုင္ရာ ေရြ႕လ်ားမႈျဖစ္ပါတယ္။ ကိုယ္ ကိုင္တြယ္သံုးစဲြေနက်စကားလံုး၊ နိမိတ္ပံု၊ သေကၤတ၊ အသံအသြားအလာ၊ ကိုယ္တည္ေဆာက္ေန က် ၀ါက်၊ ပါဒဖဲြ႕စည္းပံု၊ ကိုယ္အရိုးစဲြေနတဲ့ကဗ်ာ စီစဥ္တင္ျပပံု၊ ေတြးေထာင့္ေတြကို အသစ္ေျပာင္းလဲပစ္ဖို႔ကိစၥက တကယ္တမ္းမွာလြယ္ မေယာင္နဲ႔ခက္ပါတယ္။ တိမ္မေယာင္နဲ႔နက္ပါတယ္။ ကိုယ့္ရဲ႕အစဲြအလမ္း/ဟန္ပန္ေတြကိ ုဖယ္ရွားစြန္႔ပစ္လိုက္ရမွာျဖစ္ လို႔ ကုိယ့္အတၱရဲ႕ ဆန္႔က်င္မႈ၊ အမ်ားလက္မခံႏိုင္မွာစိုးရိမ္ထိ တ္လန္႔မႈေတြကို ရင္ဆိုင္ရႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒါကိုကၽြန္ေတာ္တို႔စြန္႔စားလုပ္ ရမွာပဲ။ ဒီလို မလုပ္ရင္ ကၽြန္ေတာ္တို႔ေခတ္ေပၚကဗ်ာလမ္းေ ဟာင္းထဲမွာပဲ တစ္လည္လည္ျဖစ္ေနၾကရပါလိမ့္မယ္။
(၇) ရသအေျပာင္းအလဲ
နီယိုေမာ္ဒန္မွာ အာရံုခံစားပံု/ေရးဟန္နဲ႔တင္ျပပံ ုေတြကိုအေျပာင္းအလဲလုပ္လိုက္ရင္ ကဗ်ာစာသားေတြဆီကရတဲ့ ရသဟာလည္း အလိုအေလွ်ာက္ေျပာင္းလဲသြားပါလိ မ့္မယ္။ ေခတ္ေပၚကဗ်ာဟာ ဘယ္လိုအရသာ/ရသမ်ဳိးရွိတယ္ဆိုတာ ကၽြန္ေတာ္တို႔ကဗ်ာ ေရး၊ ဖတ္၊ ေလ့လာတဲ့အေတြ႕အႀကံဳေတြအရသိရွိခဲ ့ၾကၿပီးပါၿပီ။ ေခတ္ေပၚကဗ်ာရဲ႕ရသပံုစံအေဟာင္းကိ ုစြန္႔လႊတ္ၿပီး ရသအသစ္စမ္းသပ္ေဖာ္စပ္ရာမွာ အႏုပညာရသပ်က္မသြားေအာင္၊ အရသာအသစ္အမွန္တကယ္ျဖစ္လာေအာင္လု ပ္ၾကရမွာပါ။ နီယိုေမာ္ဒန္ရဲ႕ရသအသစ္ဟာ ဘယ္လို ဘယ္ပံု အရသာမ်ဳိးလဲဆိုတာေတာ့ ကဗ်ာဆရာရဲ႕ရသဖန္တီးႏိုင္မႈစြမ္း ရည္/ပရိတ္သတ္ရဲ႕ရသခံစာႏိုင္မႈစြ မ္းရည္ေတြအေပၚလည္းမူတည္ ေနပါေသးတယ္။ ဒီေနရာမွာ အရင္ေခတ္ေတြကလို “ရသ”ဆိုတာဘာလဲေမးခြန္းထုတ္ေနဖို ႔၊ စဥ္းစားအေျဖရွာေနဖို႔အခ်ိန္မရွိ ပါဘူး။ ရသ အေျပာင္းအလဲ Aesthetic Shift လုပ္ဖို႔ကိုပဲ ေခါင္းထဲထည့္ထားၾကရမွာျဖစ္ပါတယ္ ။ ကိုယ့္အႏုပညာအေတြ႕အႀကံဳနဲ႔ကိုယ္ ရသအသစ္ ေျပာင္းလဲႏိုင္ဖို႔အားထုတ္ၾကရမွ ာပဲေပါ့။
(၈) အဇၥ်တၱခံစားမႈ ပိုင္းစစိတ္ႃမႊာျခင္း
ပို႔စ္ေမာ္ဒန္အေတြးအေခၚေတြထဲက Theory of Fragmentation ဒီအေတြးအျမင္ကို အႏုပညာလက္ရာေတြထဲ သြန္းေလာင္း ထည့္လိုက္တဲ့အခါ ၀ါက်အပိုင္းအစေတြ၊ စကားစုအပိုင္းအျဖတ္ေတြျဖစ္သြားၾ ကပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ၀တၳဳ/ကဗ်ာထဲမွာ ပို႔စ္ေမာ္ဒန္လူသား ရဲ႕အာရံုခံစားမႈအက်ဳိးအေၾက/အပို င္းအစေတြပါမလာဘဲ အေတြးအေခၚထဲမွာအနည္ထိုင္က်န္ရစ္ ေနခဲ့ၾကတယ္။ ပို႔စ္ေမာ္ဒန္နစ္ေတြရဲ႕ အဲဒီအားနည္းခ်က္ကို နီယိုေမာ္ဒန္ကသတိျပဳမိၿပီး အႏုပညာလက္ရာေတြထဲမွာ က်ဳိးေၾကစိတ္ၿမႊာေနတဲ့ အဇၥ်တၱအာရံုခံစားမႈေတြ ထည့္သြင္းႏိုင္ေအာင္ႀကိဳးစားဖို ႔ဆင္ျခင္မိပါတယ္။ စကားစု / ပါဒ / ၀ါက်အပိုင္းအစေတြနဲ႔အတူ ပို႔စ္ေမာ္ဒန္လူသားရဲ႕စိတ္ခံစား မႈ အက်ဳိး အေၾက၊ အနည္အဖတ္ေတြပါ၀င္လာရင္ နီယိုေမာ္ဒန္ရဲ႕ထူးကဲတဲ့အရသာကို စမ္းသပ္ျမည္းစမ္းမိႏိုိင္မယ္ထင္ ပါတယ္။
(၉) အေတြးအျမင္မ်ား အခ်ဳိးပ်က္ျခင္း
“အဇၥ်တၱခံစားမႈ ပိုင္းစစိတ္ႃမႊာျခင္း”မွာ ေဆြးေႏြးခဲ့သလုိပါပဲ။ နီယိုေမာ္ဒန္က ကဗ်ာရဲ႕မ်က္ျမင္ပံုသ႑ာန္အခ်ဳိး ပ်က္ျခင္းထက္ ကဗ်ာဆရာရဲ႕အတြးအေခၚ/အာရံုခံစား ပံု အခ်ဳိးပ်က္ျခင္းကို ပိုအေလးထားပါတယ္။ လူ႔အဖဲြ႕အစည္း/အနာဂတ္/ယဥ္ေက်းမႈ /လူ႔ဘ၀ အဓိပၸါယ္ဆိုတာေတြကို ဘယ္လိုဖြင့္ဆိုလို႔ဖြင့္ဆိုရမွ န္းမသိေအာင္ ရႈပ္ေထြး/ေထြျပား/ေပြလီလွတဲ့ ပို႔စ္ေမာ္ဒန္ေခတ္ကာလႀကီးထဲမွာ ကၽြန္ေတာ္တို႔ရဲ႕သေဘာထား/အေတြး အျမင္ေတြ အခ်ဳိးပ်က္တြန္႔လိမ္ေနပံုကေၾကာ က္မက္ဖြယ္ရာ/အံ့ၾသတုန္လႈပ္ဖြယ္ ရာျဖစ္ပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ေခတ္ရဲ႕လူငယ္ေတြမွ ာ ကိုးကြယ္ယံုၾကည္ရာအယူ၀ါဒမရွိေတာ ့ဘူး။ တန္ဖိုးထားယံုၾကည္ရာအႏွစ္သာရေတြ ေပ်ာက္ဆံုးေန ၾကၿပီ။ ေခတ္အဆက္ဆက္ကိုးကြယ္ယံုၾကည္ခဲ့ၾ ကတဲ့အမွန္တရားဆိုတဲ့အရာဟာ သံသယျဖစ္ဖြယ္ရာ၊ ေမးခြန္းထုတ္ဖြယ္ရာ အသိခံအရာ တစ္ခုျဖစ္ေနၿပီ။ တခ်ဳိ႕ေ၀ဖန္သံုးသပ္သူေတြေျပာသလု ိ ေခတ္ေပၚကဗ်ာဟာ နတၳိ၀ါဒဆီဦးတည္ေရြ႕လ်ားေနတယ္ဆိ ုတာကလည္း ဒီလို အေတြးအျမင္ေတြ အခ်ဳိးပ်က္ရာက စတင္ျမစ္ဖ်ားခံခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။ ဒီေန႔ေခတ္ရဲ႕ဂီတက ၁၉၆၀ခုႏွစ္ေတြဆီက ေရာ့ခ္ဂီတမဟုတ္ေတာ့ ပါဘူး။ ဒီေန႔ေခတ္ရဲ႕ဂီတက Hip-Hop, Alternative, Punk-Metal နဲ႕ Nu-Metal.
(၁၀) အေၾကာင္းအရာမ်ား ေရာေထြးထားျခင္း
ေခတ္ၿပိဳင္အႏုပညာလက္ရာတခ်ဳိ႕ကို ေလ့လာၾကည့္တဲ့အခါ အေၾကာင္းအရာအရ ဗဟိုခ်က္ကင္းမဲ့ေနတဲ့ အေရးအသားေတြကို ေတြ႔ျမင္ၾကရမွာပါ။ ကဗ်ာစာသားေတြထဲမွာ ၀ါက်တစ္ေၾကာင္းဟာ အေၾကာင္းအရာတစ္ခုကိုသယ္ေဆာင္လာ တယ္။ အေၾကာင္းအရာ တစ္ခုမၿပီးဆံုးခင္မွာ တျခားအေၾကာင္းအရာအသစ္တစ္ခုျဖတ္ ၀င္လာတယ္။ လက္ရာ/စာသားတစ္ခုလံုးလႊမ္းၿခံဳၾ ကည့္လိုက္ေတာ့ အေၾကာင္းအ၇ာအပိုင္းအစေတြဆက္စပ္ စီစဥ္ထားတဲ့အတြက္ တိက်ေသခ်ာတဲ့ဗဟိုခ်က္ေပ်ာက္ဆံုး သြားတာေတြ႕ရပါတယ္။
(၁၁) အာရံုခံစားမႈဗဟိုခ်က္ကင္းမဲ့ျ ခင္း
နီယိုေမာ္ဒန္္မွာ အေၾကာင္းအရာဗဟိုခ်က္ကင္းမဲ့ျခင္ းနဲ႕အတူ အာရံုခံစားမႈဗဟိုခ်က္ကင္းမဲ့ျ ခင္းကို ေပၚလြင္ထင္ရွားေအာင္လုပ္ဖို႔ အေရးႀကီးပါတယ္။ အာရံုခံစားမႈဗဟိုခ်က္ကင္းမဲ့ျ ခင္းဟာ ကၽြန္ေတာ္တို႔ရဲ႕မေရရာမေသခ်ာတဲ့ လူ႔ဘ၀စီမံကိန္းေတြဆီကေန ျမစ္ဖ်ားခံလာ ပါတယ္။ လက္ရွိပစၥဳပၸန္ဘ၀ျဖစ္တည္မႈ၊ အနာဂတ္အလားအလာ၊ အေတြးအေခၚအယူ၀ါဒ၊ ေငြေၾကးနဲ႔ဖက္ရွင္ပစၥည္းစသျဖင့္ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ရဲ႕လူ႔ဘ၀မွာ အမွန္တကယ္ဗဟိုျပဳ/စဲြလမ္းဆုပ္ကိ ုင္ထားရမယ့္အရာဆိုလို႔ ဘာဆိုဘာမွမရွိပါဘူး။ လူသားဟာ သူ႔ဘ၀မွာဗဟိုျပဳေတြးေခၚ/ အာရံုခံစားရာ ဘာဆိုဘာမွမရွိတဲ့အျဖစ္မွန္ကို မ်က္ေမွာက္ျပဳေနရတယ္။ ဗဟိုျပဳစရာအေၾကာင္းအရာေပ်ာက္ဆံု းသြားတာနဲ႔အမွ် သူ႔အာရံု ခံစားပံု/ေလာကအျမင္ေတြဟာလည္း Chaos/Alternativeျဖစ္လာပါတယ္။ ဒါကိုအထင္မွားေျပာခဲ့တဲ့ “အေၾကာင္းအရာဗဟိုခ်က္ကင္းမဲ့မႈ” ေလာက္နဲ႔ခ်ဥ္းကပ္တင္ျပလို႔မျပည္ ့စံုႏိုင္ပါဘူး။ ကဗ်ာဆရာဟာ ေခတ္ၿပိဳင္လူသားနဲ႔ သူ႔ရဲ႕အာရံုခံစားမႈဗဟိုခ်က္ကင္္ းမဲ့မႈကို ထိေရာက္ပီျပင္ တင္ဆက္ေဟာေျပာဖို႔ ေခတ္လူသားရဲ႕ အဇၥ်တၱအတြင္းလႊာထဲထိ ထိုးထြင္းသိျမင္ၾကည့္ႏိုိင္မွျ ဖစ္လိမ့္မယ္။ လူသားရဲ႕ဘ၀မွာ အာရံုခံစားမႈ ေတြ ပိုင္းစစိတ္ၿမႊာေနတာ၊ ဗဟိုခ်က္ကင္းမဲ့ေနတာျမင္ရင္ ေနာက္တစ္ဆင့္အေနနဲ႔ အဲဒီလုိအဓိပၸါယ္ထြက္တဲ့စကားလံုး ရေ၀ါဟာရေတြကို ရွာေဖြဆက္စပ္တည္ေဆာက္ၾကည့္ဖို႔ စိတ္တိမ္းညြတ္လာပါလိမ့္မယ္။
(၁၂) လူ/လူအမ်ားရဲ႕အျမင္နဲ႔ အာရံုခံစားမႈမ်ား ေရာေထြးေနျခင္း/ေပါင္းစပ္ေရးဖဲြ ႕ျခင္း
ကဗ်ာဆရာဟာ ေခတ္ၿပိဳင္လူ႔အဖဲြ႕အစည္းထဲမွာ/ လူအုပ္ႀကီးထဲမွာ ေရာေႏွာေနထိုင္ရွင္သန္ေနရတဲ့ ပုဂၢလိကလူသား တစ္ေယာက္သာျဖစ္ပါတယ္။ သူ႔ဘ၀ကို သူ႔ကိုယ္ပိုင္ေလာကအျမင္ေတြနဲ႔လံ ုၿခံဳေအာင္တည္ေဆာက္ထားသည္ျဖစ္ေ စ၊ ေခတ္/လူ႕အဖဲြ႕ အစည္းရဲ႕သေဘာထားအျမင္/တန္ဖိုးေ တြရဲ႕ရိုက္ခတ္မႈကို မလြဲမေသြရိုက္ခတ္ခံရစၿမဲျဖစ္တယ္ ။ သူ႔ရဲ႕ေလာကအျမင္/အာရံုခံစားမႈ/ အယူ အဆေတြဟာလည္း ေခတ္ထဲမွာရွိႏွင့္ေနၿပီးသားျဖစ္ တဲ့၊ တည္ေဆာက္ၿပီး/ဆဲ ယဥ္ေက်းမႈက သြန္သင္ျပဌာန္းထားတဲ့အရာေတြနဲ႔ ေရာေထြးေနပါတယ္။ အဲဒီအေျခအေနဟာ နီယိုေမာ္ဒန္မွာ အေရးႀကီးတဲ့လကၡဏာတစ္ရပ္ျဖစ္လာ တယ္။ နီယိုေမာ္ဒန္မ်ာ ကဗ်ာဆရာရဲ႕ အာရံုခံစားမႈ/ေလာကအျမင္ေတြအျပင္ တျခားသူ/ပုဂၢိဳလ္ေတြရဲ႕အျမင္ခံ စားမႈေတြပါ ေရာေႏွာတင္ျပဖို႔စဥ္းစားလာၾကတယ္ ။ ဒါဟာ ေခတ္ၿပိဳင္လူအုပ္ႀကီးထဲက အျခားသူေတြရဲ႕ Identity ကို Imitate လုပ္ဖို႔ႀကိဳးစားၾကည့္ျခင္းပါပဲ ။
(၁၃) နိမိတ္ပံု/သေကၤတမ်ားေလွ်ာ့ခ်ျ ခင္း
ေခတ္ၿပိဳင္ကဗ်ာသမိုင္းတစ္ေလွ်ာ က္လံုးမွာ ကဗ်ာဆရာေတြက နိမိတ္ပံု/သေကၤတေတြကို အစြမ္းကုန္ရွာေဖြသံုးစဲြခဲ့ၾကပါ တယ္။ ဒီလိုအားထုတ္ၾကရာမွာ သန္မာလတ္ဆတ္တဲ့နိမိတ္ပံု/သေကၤတေ တြရခဲ့ၾကသလုိ ကဗ်ာဖတ္သူနဲ႔ေ၀းကြာေနတဲ့နိမိတ္ ပံု/သေကၤတေတြကို လည္း မလြဲမေသြေတြ႕ခဲ့ၾကပါတယ္။ ေခတ္ေပၚကဗ်ာေႏွာင္းပိုင္း (၂၀၀၀-၂၀၀၅)ေနာက္မွာေတာ့ ကဗ်ာဆရာတခ်ဳိ႕က နိမိတ္ပံု/သေကၤတ ေတြေလွ်ာ့ခ်ဖို႔ ဟန္ျပင္လာၾကတာသတိျပဳမိၾကပါလိမ့္ မယ္။ နီယိုေမာ္ဒန္မွာ အထူးျပဳလုပ္ဖန္တီးထားတဲ့ နိမိတ္ပံု/သေကၤတေတြရဲ႕အခန္း က႑ဟာ မိန္ေဖ်ာ့လာပါတယ္။ ဒါဟာ ေခတ္ေပၚကဗ်ာသမိုင္းတစ္ေလွ်ာက္လံ ုး အားျပဳသံုးစဲြလာတဲ့ အလကၤာအသံုးအႏႈန္းေတြကို ရိုးအီ ၿငီးေငြ႔လာတာကတစ္ေၾကာင္း၊ ကဗ်ာဖတ္သူပရိတ္သတ္နဲ႔နီးကပ္ေအာ င္ တိုးေရြ႕လိုတာကတစ္ေၾကာင္းေၾကာင္ ့ျဖစ္ပါတယ္။
(၁၄) အရပ္သံုးဘာသာစကားမ်ား ေရာေႏွာသံုးစဲြျခင္း
နိမိတ္ပံု/သေကၤတေတြကို ေလွ်ာ့ခ်လိုက္တာနဲ႔အမွ် ကဗ်ာဘာသာစကား (အလကၤာတန္ဆာဆင္မႈ/ကဗ်ာဆန္ဆန္လွ ပႏူးညံ့မႈ) ရဲ႕ ေရႊရည္ေရႊေသြးက စံႏႈန္းေလ်ာ့က်သြားမွာပါပဲ။ ကဗ်ာဘာသာစကားရဲ႕တခ်ဳိ႕အစိတ္အပို င္းေတြမွာ အရပ္သံုးဘာသာစကားက ၀င္ေရာက္ေနရာယူလာမယ္။ ကဗ်ာဘာသာစကားနဲ႔ အရပ္သံုးဘာသာစကား အေရာအေႏွာ၊ စပ္ဟပ္ပံုရာခိုင္ႏႈန္းကေတာ့ ကဗ်ာဆရာ တစ္ဦးခ်င္းစီရဲ႕ စိတ္တိမ္းညြတ္မႈအေပၚမူတည္ပါတယ္။ ကဗ်ာဘာသာစကားေနရာမွာ အရပ္သံုးဘာသာစကား၀င္ေရာက္လာတာဟာ ေခတ္ေပၚကဗ်ာသစ္နဲ႔ ကဗ်ာဖတ္သူၾကားက အကြာအေ၀းကို ဆဲြခ်ဳံ႕ပစ္ႏိုင္လိမ့္မယ္လို႔ေ မွ်ာ္လင့္ရပါတယ္။
(၁၅) ရိုးရွင္းလြယ္ကူေသာ အဓိပၸါယ္/အနက္ဖြင့္စံနစ္မ်ားတည္ ေဆာက္ျခင္း
ေခတ္ေပၚကဗ်ာသမိုင္းတစ္ေလွ်ာက္လံ ုးမွာ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ေရွ႕ကကဗ်ာသုေတသီ(ျ မဇင္၊ မင္းလွညြန္႔ၾကဴး၊ ေမာင္သာႏိုး၊ မ်ဳိးသန္႔) ေတြ ေျပာဆိုခံယူခဲ့ၾကတဲ့ ေခတ္ေပၚကဗ်ာရဲ႕လကၡဏာတစ္ခုက သြယ္၀ိုက္ဖဲြ႕ဆိုတဲ့ ၀ကၤ၀ုတၱိသေဘာ၊ မွန္ကူကြက္သေဘာေတြျဖစ္ပါ တယ္။ အဲဒီလကၡဏာဟာ ေခတ္အေျခအေနအရ ေပၚထြက္လာခဲ့တာမွန္ေပမယ့္ ကဗ်ာသေဘာတရား စူးစမ္းေလ့လာမႈအားနည္းတဲ့၊ ကဗ်ာဖတ္က်င့္အေလ့အထသိမ့္မရွိတဲ့ ကဗ်ာဖတ္သူေတြနဲ႕အတိုင္းအတာတစ္ခု အထိ အလွမ္းကြာခဲ့ပါတယ္။ နီယိုေမာ္ဒန္မွာ ေခတ္ေပၚ ကဗ်ာရဲ႕ ၀ကၤ၀ုတၱိသေဘာ၊ မွန္ကူကြက္သေဘာေတြကိုစြန္႔လႊတ္ၿ ပီး ရိုးရွင္းလြယ္ကူတဲ့ အဓိပၸါယ္/အနက္ဖြင့္စံနစ္ေတြဆီ ေျပာင္းလဲေရြ႕ လ်ားသြားပါတယ္။ ကဗ်ာဆရာဟာ သူေျပာလိုတဲ့ဆိုလိုရင္းေရာက္ေအာ င္ တိုက္ရိုက္/ဒဲ့ဒိုးပဲေျပာတယ္။ ေခတ္ေပၚကဗ်ာေခတ္ကလို သြယ္၀ိုက္တာေတြ၊ မူယာမာယာမ်ားတာေတြလုပ္မရေတာ့ဘူး ။ ဒါဟာ ေခတ္ၿပိဳင္ထဲမွာ ေပၚထြန္းေနတဲ့ဟစ္ေဟာ့ပ္ဂီတ၊ ပန္႔ခ္ဂီတာေတြရဲ႕ ရိုးသားပြင့္လင္းမႈေတြနဲ႔ဆက္ႏြ ယ္ေနပါတယ္။
(၁၆) ကဗ်ာအတြင္းသားအေပ်ာ့ထည္ (Soft-ware) မ်ားေျပာင္းလဲျခင္း
ကဗ်ာရဲ႕အတြင္းသားအေပ်ာ့ထည္ (Soft-ware) ဆိုတာ အာရံုခံစားပံု၊ နိမိတ္ပံုသေကၤတ၊ အသံအသြားအလာေတြကိုဆိုလိုပါ တယ္။ နီယိုေမာ္ဒန္မွာ အာရံုခံစားပံု/စိတ္ကူးစိတ္သန္း/ အသိပညာအေျပာင္းအလဲအျပင္ နိမိတ္ပံု၊ သေကၤတ၊ အသံအသြားအလာအသစ္ ေတြကိုလည္း ရွာေဖြဖို႔လိုပါတယ္။ ကဗ်ာဆရာတစ္ဦးခ်င္းစီမွာ ကိုယ္ပိုင္ဟန္လိုပံုေသျဖစ္ေနတဲ့ စကားလံုး/အသံ/ဘာသာစကားအကြက္ အဆင္ေတြရွိေနတတ္ၾကပါတယ္။ နီယိုေမာဒန္မ်ာကဗ်ာဆရာရဲ႕ Concept ကို ပထမအဆင့္ေျပာင္းလဲၿပီးတာနဲ႔ ပံုေသျဖစ္ေနတဲ့ ကိုယ္ပိုင္ အေရးအသားဟန္ပန္ေတြကို စြန္႔လႊတ္ဖို႔၊ စမ္းသပ္ခ်ဲ႕ထြင္ဖို႔အေရးႀကီးလာ ပါတယ္။ အာရံုတိမ္းညြတ္ေနက်အေၾကာင္းအရာေ တြကို ေသြဖီ၊ အသံုးျပဳေနက်စကားလံုးအေဟာင္းေတြ ကို စြန္႔လႊတ္၊ ကိုယ္ပို္င္ဟန္ အသံအသြားအလာေတြကို ေရွာင္ၾကဥ္၊ စကားလံုးအစပ္အသစ္ေတြ ရွာေဖြႏိုင္ဖို႔ဟာ ကဗ်ာသစ္အသြင္ေျပာင္းလဲမႈအတြက္ အေ၇းႀကီးတဲ့စဥ္းစားစရာအခ်က္အလက္ ေတြပါပဲ။
(၁၇) ေပၚျပဴလာျဖစ္ေနတဲ့ အေရးအသား/ဟန္ပန္မ်ားကို ေရွာင္ၾကဥ္ျခင္း
ေခတ္ေပၚကဗ်ာသမိုင္းကိုအေပၚစီးကၾ ကည့္ရင္ အမ်ားႀကိဳက္ေပၚျပဴလာျဖစ္တဲ့အေရး အသား၊ ဟန္ပန္မ်ဳိးေတြမၾကာခဏဆိုသလို ေခါင္းေထာင္ထြက္ေပၚလာတတ္ၾကတာကို သတိျပဳမိၾကပါလိမ့္မယ္။ အဲဒီလိုေပၚျပဴလာ/ေပၚပင္ အေရးအသားမ်ဳိးေတြဟာ ဖက္ရွင္အသစ္ အဆန္းေတြလိုပဲ အေတြးအေခၚႏုနယ္တဲ့ကဗ်ာဆရာတခ်ဳိ႕ ကို ျဖားေယာင္းဆဲြေဆာင္တတ္ၾကပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အခ်ိန္တန္လို႔တစ္ႏွစ္ ေလာက္ၾကာၿပီးဆိုရင္ ေပၚျပဴလာျဖစ္ျခင္း၊ လတ္တေလာဖက္ရွင္ျဖစ္ျခင္းရဲ႕ သဘာ၀အတိုင္းျပန္တိမ္ျမဳပ္ေမွးမွ ိန္သြားၾကတာပါပဲ။ ဥပမာ ႏိုင္ငံတကာသတင္းဂ်ာနယ္ထဲက သတင္းေခါင္းစဥ္ေတြခ်ည္းသက္သက္ ဆက္စပ္ဖဲြ႕စည္းၿပီး ကဗ်ာေရးတာမ်ဳိး၊ တစ္ေယာက္ကစစ္ပဲြ ကဗ်ာဆိုရင္ ေနာက္တစ္ေယာက္ရဲ႕ကဗ်ာထဲမွာ မီးခိုးနံ႔ယမ္းနံ႕ေတြဆူေ၀သြားတာ မ်ဳိး၊ တစ္ေယာက္က ဘာသာစကားဆိုရင္ တစ္ေယာက္ က စကားဘာသာဆိုတာမ်ဳိး၊ ၿပီးေတာ့ ကဗ်ာကိုဘယ္လိုစၿပီးဘယ္ပံုသယ္ေဆာ င္၊ ဘယ္လိုအဆံုးသတ္ၿပီးၿပီမို႔ ကဗ်ာဖတ္သူက ေခါင္းစဥ္ ၾကည့္တပ္လိုက္ပါဆိုတာမ်ဳိးေတြေ ပါ့။
အခု ဥပမာေပးခဲ့တဲ့သေဘာေတြဟာ ျမန္မာကဗ်ာသမိုင္းမွာ ေရပြက္ပမာ ေသြး႐ူးေသြးတန္းထပြက္ၿပီး ျပန္ေပ်ာက္ကြယ္သြားမယ့္ ဖက္ရွင္ေတြဆိုတာ နီယိုေမာ္ဒန္ေတြက သေဘာေပါက္ထားၾကပါတယ္။ နီယိုေမာ္ဒန္ေတြက အဲဒီလိုေပၚျပဴလာ/ဖက္ရွင္ျဖစ္တဲ့ အေရး အသားမ်ဳိးေတြကို ဂ႐ုစိုက္ေရွာင္ၾကဥ္ပါတယ္။ သူတို႔က လတ္တေလာ လူႀကိဳက္မ်ား၊ ေခတ္စားေနတဲ့ကဗ်ာဖက္ရွင္ဒီဇိုင္ းကိစၥေတြကို သိပ္စိတ္မ၀င္စားဘဲ သမိုင္းေခတ္ရဲ႕ေတာင္းဆိုမႈနဲ႔ အညီသြားရမယ့္ ေခတ္၏ကဗ်ာသစ္ရဲ႕ေရရွည္ေျခလွမ္း အလားအလာကို ေလးနက္တဲ့ သေဘာထားနဲ႔႐ႈေမွ်ာ္ၾကပါတယ္။
နီယိုေမာ္ဒန္ရဲ႕ေနာက္ခံအယူအဆနဲ႔ သြင္ျပင္လကၡဏာတခ်ဳိ႕နဲ႔ပတ္သက္ၿ ပီး ကၽြန္ေတာ္တတ္ႏိုင္သမွ်ေဆြးေႏြး တင္ျပၿပီးပါၿပီ။ ဒါေတြဟာ သံမဏိစည္းမ်ဥ္းေတြမဟုတ္သလုိ အလြတ္က်က္ကိုးကားရမယ့္ အဆိုအမိန္႔ေတြ၊ စံျပအေျဖလႊာေတြလည္းမဟုတ္ပါဘူး။ အရပ္စကားနဲ႔ေျပာရရင္ ႀကိဳက္တာေ႐ြးယူ၊ မႀကိဳက္တာလႊင့္ပစ္လိုက္ေပါ့ဗ်ာ။
ကၽြန္ေတာ့္အျမင္တစ္ခုရွိပါတယ္။
အႏုပညာရပ္ေတြနဲ႔ပတ္သက္လာရင္ အႀကြင္းမဲ့ခိုင္မာၿပီး ျပည့္စံုတဲ့ပကတိအမွန္အမွားဆုိတာ ေတြမရွိပါဘူး။ တကယ္လို႔ရွိတယ္ လို႔ တစ္ဦးတစ္ေယာက္ကအျမင္က်ဥ္းက်ဥ္း နဲ႔ေျပာလာရင္လည္း အဲဒီအမွန္အမွားကိစၥေတြကိုစိတ္ မ၀င္စားပါဘူး။ လူ႔ဘ၀မွာကိုယ္ယံုၾကည္ ရာကိုယ္လုပ္ဖို႔၊ ကိုယ္တည္ေဆာက္ခ်င္ရာတည္ေဆာက္ဖို ႔အတြက္ ကၽြန္ေတာ္တို႔ကဗ်ာဆရာဘ၀ကို ေ႐ြးခ်ယ္ထားၾကတာပါ။ အယူအဆ မွန္သည္ျဖစ္ေစ၊ မွားသည္ျဖစ္ေစ ကိုယ္ယံုၾကည္ရာ ကိုင္စဲြ လုပ္ခဲ့တယ္လို႔ တာ၀န္ယူပါတယ္။
ေအာင္ရင္ၿငိမ္း
ဒါေတြက ျမန္မာကဗ်ာယဥ္ေက်းမႈအသစ္ ေျပာင္းလဲျဖစ္ထြန္းဖို႔အတြက္ ေမးသင့္ေမးထိုက္တဲ့ေမးခြန္းေတြ
နီယိုေမာ္ဒန္ကို စိတ္၀င္စားယူတခ်ဳိ႕ရဲ႕ ေမးခြန္းေတြကမ်ားပါတယ္။ ဒီလိုပဲအေရးအသားအသစ္ေတြစမ္းသပ္
နီယိုေမာ္ဒန္မိတ္ဆက္အျဖစ္ ရုပ္ရွင္ေတးကဗ်ာမွာ ေဆာင္းပါးတစ္ပုဒ္ေရးခဲ့ဖူးပါတယ္
အႏုပညာေတြနဲ႔ပတ္သက္ရင္ ႀကြင္းမဲ့ခိုင္မာၿပီး ျပည့္စံုတဲ့ပကတိအမွန္အမွားဆိုတာ
(၁) ေခတ္ကိုကိုယ္စားျပဳျခင္း/ေခတ္ရဲ
ဒီအခ်က္ဟာ ေခတ္ေပၚကဗ်ာေရေသာက္ျမစ္ကေန ဆင္းသက္လာတဲ့လကၡဏာတစ္ရပ္ျဖစ္ပါ
(၂) ကဗ်ာဆရာရဲ႕ခံစားမႈ/ဘ၀အျမင္ကိုအေ
နီယိုေမာ္ဒန္ဟာ ကဗ်ာဆရာရဲ႕အာရံုခံစားမႈနဲ႔ ဘ၀အျမင္ေတြကို အေျခခံသေႏၶသားအျဖစ္ ေသြးသားဖဲြ႕စည္းၿပီးမွ “ကဗ်ာ”ဆိုတဲ့ အႏုပညာလက္ရာပစၥည္းကို ေရးသားဖန္တီးပါတယ္။ နီယိုေမာ္ဒန္ဟာ လူသားရဲ႕အာရံုခံစားမႈကိုအေလးထား
(၃) လူသားရဲ႕ကိုယ္ရည္ကိုယ္ေသြးေပၚလြ
သိပၸံပညာ၊ ေစ်းကြက္စီးပြားေရး၊ ဒစ္ဂ်စ္တယ္နည္းပညာ၊ ေနာက္ဆံုးေပၚဇိမ္ခံကား၊ အၾကမ္းဖက္စစ္ပဲြ၊ လူသံုးကုန္ပစၥည္းအသစ္ အဆန္းမ်ားစတဲ့ ရုပ္ပိုင္ဆိုင္ရာယဥ္ေက်းမႈေတြ တိုးတက္ထြန္းကားလာတာနဲ႕အၿပိဳင္ လူသားရဲ႕စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာတန္ဖိ
(၄) ေခတ္ၿပိဳင္ထဲက Modern & Postmodern sensibility ေပၚလြင္ထင္ရွားျခင္း
ေခတ္ၿပိဳင္ထဲက လူမႈျဖစ္ရပ္ေတြကို အေၾကာင္းျခင္းရာအျဖစ္ေရြးခ်ယ္ၿ
(၅) လူအုပ္ႀကီးထဲေရာေႏွာေပ်ာက္ဆံုးေ
ပို႔စ္ေမာ္ဒန္ေခတ္ႀကီးထဲမွာ တစ္သီးပုဂၢလလူသားရဲ႕ Identity ဟာ လူအုပ္ႀကီးထဲေရာေႏွာေပ်ာက္ဆံုးေ
(၆) ေရးဟန္ႏွင့္ တင္ျပပံုေျပာင္းလဲျခင္း
ေမာ္ဒန္ကေန နီယိုေမာ္ဒန္ကိုအေရြ႕မွာ ကဗ်ာဆရာရဲ႕ေရးဟန္နဲ႔တင္ျပပံုအေျ
(၇) ရသအေျပာင္းအလဲ
နီယိုေမာ္ဒန္မွာ အာရံုခံစားပံု/ေရးဟန္နဲ႔တင္ျပပံ
(၈) အဇၥ်တၱခံစားမႈ ပိုင္းစစိတ္ႃမႊာျခင္း
ပို႔စ္ေမာ္ဒန္အေတြးအေခၚေတြထဲက Theory of Fragmentation ဒီအေတြးအျမင္ကို အႏုပညာလက္ရာေတြထဲ သြန္းေလာင္း ထည့္လိုက္တဲ့အခါ ၀ါက်အပိုင္းအစေတြ၊ စကားစုအပိုင္းအျဖတ္ေတြျဖစ္သြားၾ
(၉) အေတြးအျမင္မ်ား အခ်ဳိးပ်က္ျခင္း
“အဇၥ်တၱခံစားမႈ ပိုင္းစစိတ္ႃမႊာျခင္း”မွာ ေဆြးေႏြးခဲ့သလုိပါပဲ။ နီယိုေမာ္ဒန္က ကဗ်ာရဲ႕မ်က္ျမင္ပံုသ႑ာန္အခ်ဳိး
(၁၀) အေၾကာင္းအရာမ်ား ေရာေထြးထားျခင္း
ေခတ္ၿပိဳင္အႏုပညာလက္ရာတခ်ဳိ႕ကို
(၁၁) အာရံုခံစားမႈဗဟိုခ်က္ကင္းမဲ့ျ
နီယိုေမာ္ဒန္္မွာ အေၾကာင္းအရာဗဟိုခ်က္ကင္းမဲ့ျခင္
(၁၂) လူ/လူအမ်ားရဲ႕အျမင္နဲ႔ အာရံုခံစားမႈမ်ား ေရာေထြးေနျခင္း/ေပါင္းစပ္ေရးဖဲြ
ကဗ်ာဆရာဟာ ေခတ္ၿပိဳင္လူ႔အဖဲြ႕အစည္းထဲမွာ/
(၁၃) နိမိတ္ပံု/သေကၤတမ်ားေလွ်ာ့ခ်ျ
ေခတ္ၿပိဳင္ကဗ်ာသမိုင္းတစ္ေလွ်ာ
(၁၄) အရပ္သံုးဘာသာစကားမ်ား ေရာေႏွာသံုးစဲြျခင္း
နိမိတ္ပံု/သေကၤတေတြကို ေလွ်ာ့ခ်လိုက္တာနဲ႔အမွ် ကဗ်ာဘာသာစကား (အလကၤာတန္ဆာဆင္မႈ/ကဗ်ာဆန္ဆန္လွ
(၁၅) ရိုးရွင္းလြယ္ကူေသာ အဓိပၸါယ္/အနက္ဖြင့္စံနစ္မ်ားတည္
ေခတ္ေပၚကဗ်ာသမိုင္းတစ္ေလွ်ာက္လံ
(၁၆) ကဗ်ာအတြင္းသားအေပ်ာ့ထည္ (Soft-ware) မ်ားေျပာင္းလဲျခင္း
ကဗ်ာရဲ႕အတြင္းသားအေပ်ာ့ထည္ (Soft-ware) ဆိုတာ အာရံုခံစားပံု၊ နိမိတ္ပံုသေကၤတ၊ အသံအသြားအလာေတြကိုဆိုလိုပါ တယ္။ နီယိုေမာ္ဒန္မွာ အာရံုခံစားပံု/စိတ္ကူးစိတ္သန္း/
(၁၇) ေပၚျပဴလာျဖစ္ေနတဲ့ အေရးအသား/ဟန္ပန္မ်ားကို ေရွာင္ၾကဥ္ျခင္း
ေခတ္ေပၚကဗ်ာသမိုင္းကိုအေပၚစီးကၾ
အခု ဥပမာေပးခဲ့တဲ့သေဘာေတြဟာ ျမန္မာကဗ်ာသမိုင္းမွာ ေရပြက္ပမာ ေသြး႐ူးေသြးတန္းထပြက္ၿပီး ျပန္ေပ်ာက္ကြယ္သြားမယ့္ ဖက္ရွင္ေတြဆိုတာ နီယိုေမာ္ဒန္ေတြက သေဘာေပါက္ထားၾကပါတယ္။ နီယိုေမာ္ဒန္ေတြက အဲဒီလိုေပၚျပဴလာ/ဖက္ရွင္ျဖစ္တဲ့ အေရး အသားမ်ဳိးေတြကို ဂ႐ုစိုက္ေရွာင္ၾကဥ္ပါတယ္။ သူတို႔က လတ္တေလာ လူႀကိဳက္မ်ား၊ ေခတ္စားေနတဲ့ကဗ်ာဖက္ရွင္ဒီဇိုင္
နီယိုေမာ္ဒန္ရဲ႕ေနာက္ခံအယူအဆနဲ႔ သြင္ျပင္လကၡဏာတခ်ဳိ႕နဲ႔ပတ္သက္ၿ
ကၽြန္ေတာ့္အျမင္တစ္ခုရွိပါတယ္။
အႏုပညာရပ္ေတြနဲ႔ပတ္သက္လာရင္ အႀကြင္းမဲ့ခိုင္မာၿပီး ျပည့္စံုတဲ့ပကတိအမွန္အမွားဆုိတာ
ေအာင္ရင္ၿငိမ္း
0 ဦးမွတ္ခ်က္ေရးထားတယ္:
Post a Comment
စကားတစ္ခြန္းေတာ႕ေျပာခဲ႕သင္႕တယ္